Gedrag in context

Gedrag ontstaat nooit in isolatie. Het is altijd verbonden met de mensen en systemen om je heen, en met waar je vandaan komt. Dat geldt voor jou, je collega’s en je team als geheel. Ik kijk altijd naar gedrag in context. Wat iemand doet én waar dat is ontstaan. Wat een team laat zien én waarom een team het zo doet.

Je (team)gedrag

In je werk laat je jezelf voortdurend zien. Hoe je het gesprek aangaat of juist uit de weg gaat. Hoe je verantwoordelijkheid neemt of juist afwacht. Hoe je besluiten durft te nemen of blijft schipperen. Je merkt dat je soms te hard werkt, je woorden inslikt, vasthoudt aan je eigen plan of anderen juist te veel wilt meenemen. Teams laten dit ook zien: wie een punt maakt, wie volgt, wie tegenwerkt, wie stilvalt. Dit gedrag is niet willekeurig. Je hebt het ontwikkeld omdat het je ooit hielp om te functioneren, ergens bij te horen of verder te komen. Maar als het niet meer past bij wat nodig is, ontstaat frictie. In jezelf of in de samenwerking.

De invloed van systemen

Je brengt een geschiedenis mee. Dat geldt voor iedereen. De manier waarop je je uitspreekt, spanning voelt, keuzes maakt of vertrouwen geeft, is mede gevormd in de systemen waarin je bent opgegroeid of gewerkt hebt: gezin, school, eerdere teams, cultuur. Daar heb je geleerd wat hoort, wat werkt, wat slim is om te laten of te doen. Veel van die innerlijke regels zijn krachtig totdat ze in het nu gaan knellen. Dan herhalen oude patronen zich, zelfs als ze tegen je werken. En binnen een team vermengen al die persoonlijke geschiedenissen zich: de een komt uit een ‘mondig’ systeem, de ander leerde juist rust bewaren. Dit kan schuren en ook frictie geven.

Doorzien is veranderen

Je ziet terugkerende misverstanden, steeds dezelfde meningsverschillen, of een paar mensen die altijd de kar trekken terwijl anderen toekijken. Waar systemen elkaar raken — oude en nieuwe — ontstaat spanning, maar ook energie. Als je begrijpt waarom iets gebeurt, ontstaat ruimte om het anders te doen. Dan ontstaat keuzevrijheid, en kun je vrijer functioneren en kan de samenwerking lichter én effectiever worden. Daarom besteed ik ook veel aandacht aan het levensverhaal of een teambiografie.